Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlığı için ülkemizde ev alıp üç yıllık yasal süreyi dolduran yabancılar, bunları satışa çıkarmaya başladı. Aldıkları yurttaşlık hakkı yanlarına kazanç olarak kalırken evlerini fahiş fiyatlarla satıp parasal olarak da büyük kâra geçiyorlar. Örneğin üç yıl önce 400 bin dolara ev alanlar bunları bugün en az 1-1.5 milyon dolara satıyorlar.
2022’DE YÜZDE 4.5
2012 yılında yabancıların taşınmaz alımının önündeki sınırların kaldırılması ve sonrasında parayla yurttaşlık verilmesi uygulaması bu kesime konut satışlarını artırdı. Son 11 yılda yabancıların Türkiye’de satın aldığı konut sayısı 385 bine dayandı. Son yıllarda ise yabancılara satılan dört gayrimenkulün üç adedinin yurttaşlık hakkı kazanma amaçlı olduğu belirtiyor.
Yabancıların Türkiye’de taşınmaz satın almasının önündeki sınırlamaları kaldıran ve Mütekabiliyet Yasası olarak bilinen düzenlemenin yürürlüğe girdiği Mayıs 2012’den 2024 yılı Şubat sonuna kadar Türkiye’de yabancılara satılan konut sayısı 384 bin 519’ ulaştı. Yurttaşlık için gayrimenkul alımlarında fiyat, Eylül 2018’den itibaren 1 milyon dolardan 250 bine düşürüldü. Yoğun tepkilerin üzerine 13 Haziran 2022’de ise bu miktar 400 bin dolara çıkarıldı. Yabancıya gayrimenkul satışının en yüksek olduğu yıl 67 bin 940 ile 2022 yılı oldu. 2021 yılında ise yabancılar toplamda 58 bin 576 taşınmaz aldı. Ancak geçen yıl yabancıya gayrimenkul satışı 2022 yılına göre neredeyse yarı yarıya azaldı ve 35 bin adet seviyesine geriledi. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4.5 iken bu oran 2023’te yüzde 2.9’a düştü.
Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’ın haberine göre, Türkiye’de dolar bazında fiyatların yükselmesi, deprem riski, yurttaşlık ve ikamet izni için gerekli limitlerin yükseltilmesi gibi nedenlerle yabancıların konut alımında düşüş olduğu ifade ediliyor.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, son dönemlerde yabancıların İstanbul’dan gidişlerinde artış olduğuna işaret ederek “Yabancılar vatandaşlığı almak için üç yıl konutu satmama şartı var. Şimdi o üç yıl şartını dolduranlar vatandaşlığı garantileyenler satıp gidiyor. 500 bin liraya aldığı evi 3 milyon liraya satıp gidiyor” dedi.
RUSLAR İLK SIRADA
TÜİK verilerine göre 2019 yılından bu yana Türkiye’de en fazla konut alan yabancılar arasında 39 bin 172 adetle Rusya yurttaşları başı çekiyor. Özellikle Rusya-Ukrayna savaşı bu süreci etkiledi. İran yurttaşları 35 bin 573 adetlik alımla ikinci sırada yer alırken onları 31 bin 319 adetle Irak yurttaşları takip ediyor. Ancak Türkiye’de yurttaşlık alanların sayısı düzenli olarak açıklanmıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, 2021 yılında CHP’li Erkan Aydın’ın soru önergesine verdiği yanıtta 2018-2021 yılları arasında 19 bin 630 yabancıya gayrimenkul alımı karşılığında yurttaşlık verildiği açıklanmıştı. Bakanlık cevabına göre bu kapsamda toplam 30 bin 358 adet taşınmaz satışı gerçekleşti. Ayrıca 2002-2023 döneminde Türkiye’ye toplamda 254.2 milyar dolarlık uluslararası doğrudan sermaye (yabancı sermaye) girişi olurken bu rakamın 69.6 milyar dolarla yüzde 27.4’lük bölümünü yabancılara gayrimenkul satışları oluşturdu.
patronlardunyasi.com
